2025’te Emekli Olacaklar İçin Üzücü Haber

Emekli hesaplamalarındaki beklenmedik kötü sonuçlar açıklandı: 2025 ve sonrasında emekli olacak kişilerin maaşları, 2024’te emekli olanlarınkinden %25 oranında daha düşük çıkacak. Üst düzey yöneticilerin müdahale etmemesi ve yasal değişiklik yapılmaması, emekliler arasında büyük bir eşitsizlik yarattı. SGK’nın Ocak 2025’te tahmini maaş hesaplama ekranını güncelleyerek sergilenen olumsuz tablo, emeklilik yolunda bekleyenleri derin bir hayal kırıklığına uğrattı.

EMEKLİ MAASLARINDAKİ DÜŞÜŞ HAYRET VERİCİ

Birkaç hafta önce, SGK’nın tahmini emekli maaşlarında önemli düşüşler gözlemlendi. Oysa işçi ve Bağ-Kur emekli aylıkları Ocak 2025 itibarıyla %15,75 oranında artırılmıştı. Aralık 2024’teki primler sonucu maaşların daha düşük hesaplanması, mevcut durumun doğal akışına aykırıydı. Ne yazık ki, 2024’ün emekliler yılı olarak tanımlandığı bu dönemde, aynı kişilerin maaş tahminleri bir ay içinde %25’e varan bir düşüş yaşadı!

ÖRNEKLERLE DURUMU AÇIKLAYALIM

Örneğin, Aralık ayında SGK’nın sisteminde 22.554 TL tahmini emekli aylığı belli olan bir sigortalı, Ocak 2025’te bu miktarın 19.398 TL olduğunu gördü. Oysaki, bu maaşın en az 26.106 TL olması bekleniyordu; aradaki kayıp ise 6.709 TL gibi ciddi bir rakama karşılık geliyor. Bu kayıplar, 4.000 TL ile 12.000 TL arasında değişkenlik gösteriyor. Ancak, bu durum geçmişte emekli olanlar için geçerli değil; 2025’te emekli maaşları memurlar için %11,5 ve işçi, Bağ-Kur emeklileri için %15,75 oranında artış gösterdi. Gerçek sorun, 2024 yılında emekli olamayanlar için ortaya çıkıyor.

DÜŞÜŞÜN ARKA PLANI

Beklenmedik bu düşüş nasıl yaşandı? Emekli maaşlarındaki düşüş, 5510 sayılı yasa kapsamındaki hesaplama yöntemiyle bağlantılı. Bu yöntemde güncelleme katsayısı, geçmişteki prime dayalı kazançların bugünkü değeri üzerinden hesaplanıyor. 5510 sayılı Kanun’a göre, söz konusu katsayı, Aralık ayında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen tüketici fiyat endeksi (TÜFE) değişim oranının %100’ü ile gayri safi yurtiçi hasıla büyümesinin %30’unun toplamına dayanıyor. 2008’den önce bu hesaplamada büyümenin tamamı dikkate alınırken, bu oran zamanla %30’a indirildi.

Örneğin, 2024 yılında resmi enflasyon %44,4, büyüme ise %5 olursa güncelleme katsayısı 1,459 olarak hesaplanıyor. Eğer emeklilik başvurunuz yılın ilk yarısındaysa, güncelleme işlemi kolaylıkla yapılabilir. Ancak, yılın ikinci yarısında başvurulursa, ilgili yılın TÜFE oranı henüz belirlenmiş olmayabiliyor; bu da maaş hesaplamalarını karmaşık hale getiriyor.

56510 sayılı kanunun son maddesine göre, emeklilik tarihiniz ilk altı aylık döneme denk geliyorsa, aylığınız bu süredeki güncelleme yüzdesi oranında artırılıyor. Oysa eğer Aralık 2024’te başvurdunuzsa, 2024 yılı için henüz TÜFE verileri belli olmadığı için, maaş artış oranları üzerinden durum hesaplanacak; bu da %86,1 oranında bir artış getirecek, ancak Ocak 2025’te ek olarak %15,75 daha kayda geçecektir.

Diyelim ki, 2025’in ilk yarısında emeklilik için başvurunuz gerçekleşti. 2024 yılı sonu TÜFE oranı 44,4, büyüme %5 olduğu zaman, 2024 yılı güncelleme katsayısı 1,459 olarak çıkıyor. Yine de yılın ilk yarısında yapacağınız başvuru için ayrıca ilk altı aylık artıştan yararlanacaksınız. Bu farklılık, yüksek enflasyon dönemlerinde, maaş artışı ile güncelleme katsayısı arasında büyük uçurumlar oluşturabiliyor. Ülke genelinde yaşanan bu durum, 2022 ve 2023 emekli maaşları arasında da gözlemlenmiş; ancak bu sorun, basit bir yasal düzenlemeyle çözülebilir.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bu konuda gerekli adımları atmamış ve emeklilerin yaşadığı mağduriyete kayıtsız kalmıştır. 1999 ve sonrasında sigorta girişi olanlar ise, bu durumdan çifte şekilde etkilenecek; hem geç emekli olma süresiyle karşı karşıya kalacak hem de 2024 ve öncesinde emekli olamamaktan doğan kayıpları yaşayacaklardır.