Aşılar, bulaşıcı hastalıkları iyileştirmek için kullanılır ve hayati önem taşır. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirirler ve hastalıkları azaltırlar. Aşılar gün geçtikçe teknoloji ile birlikte gelişmeye devam ediyor. Aşılar ile ilgili yanlış anlamalar ve endişeler oldukça fazladır. Hadi hep birlikte aşıların sağlığımıza etkilerine bakalım.
Aşıları ve türlerini anlamak duyduğunuz endişeyi azaltacaktır.
-
Bağışıklık sisteminde oluşan virüs veya bakterilerle savaşması için uyaran biyolojik maddelerdir. Çok az antijen içeriği ile hastalıklara neden olan mikroorganizmalardan korumayı sağlarlar. Vücuda aşının enjekte edilmesi hastalıklardan uzak tutmayı sağlar.
-
Zayıflatılmış aşı, inaktive aşı, alt birim aşısı ve konjuge aşıları olmak üzere birçok aşı türü vardır. Bu farklı türde aşıların farklı özellikleri vardır. Bazı patojenleri hedeflemek için aşı türleri çeşitlidir.
-
Antijen, adjuvan, stabilizatör ve koruyucu gibi bileşenlerden oluşurlar. Bu bileşenlerden oluşması, aşının etkinliğini ve güvenliğini arttırır.
Aşıların birçok çalışma şekli vardır.
Bağışıklık sistemini aktifleştirirler: Aşı vücuda girdiği zaman, aşıdaki antijenleri anlaması için bağışıklık sistemini uyarır. Zararlı durumları ortadan kaldırmak için B ve T hücreleri gibi birlikte çalışan hücrelerle bağışıklık tepkisi yaratırlar.
Bina bağışıklığı: Aşılar, vücudun hedeflenen patojenlerine bağışıklık gelişmesini sağlarlar. Bağışıklık sistemi, hafıza hücresi oluşturarak vücudun tekrar zararlı durumlarla karşılaşmasını engellerler. Bu sayede hastalıklara uzun vadeli koruma getirilir.
Aşıların etkinlikleri ve güvenlikleri için test uygulamaları yapılması gereklidir.
-
Aşıların güvenli ve etkin olup olmadığını anlamak için klinik deneylerinde bazı testler yapılmaktadır. Aşıların etkili ve güvenli olması için birçok aşama vardır bu aşamaları sağlamak için ise birçok gönüllü isime ihtiyaç vardır.
-
Aşıların yan etki göstermesi aşı yapılan bölgede ağrı veya ateş gibi durumlarda belli olur. Genellikle bu tepkimeler küçük ve geçici olur. Bağışıklık sisteminin aşıya uygun olduğunu gösterir. Önemli yan etkiler çok gözükmez ama aşı güvenliğini sağlamak için iyice araştırılır.
Aşıların iyileşme sürecindeki rolü nedir?
-
Enfeksiyon ve bulaşıcı hastalıkları engellemek için aşı yaptırmak gereklidir. Bebekler ya da zayıf bağışıklık sistemine sahip insanları korurlar ve bağışıklığın güçlenmesini sağlarlar.
-
Aşı yapılan kişiler hasta olsalar bile, aşı olmadıkları zamana göre semptomları daha az ve şiddetsiz olacaktır. Aşı, tedavi etmek istedikleri hastalıkları, hastaneye yatışı ve can kaybını önlerler.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte aşı teknolojisi de gelişmeye devam ediyor.
-
En son, covid-19’a karşı kullanılanlar gibi mRNA aşılarının gelişmesi başlamıştır. Hücrelerin zararı olmayan protein üretmesini sağlayarak bağışıklık tepkimesini tetikler ve hastalıklardan korurlar.
-
DNA aşıları, aşı teknolojisi için oldukça önemlidir. Bağışıklık sistemini uyarmak için genetik materyalin hücrelere enjekte edilmesini sağlar. Şuan bu aşılar deneme aşamasında olmasına rağmen çeşitli hastalıkların önlenmesi için umut verici niteliktedir.
